ساختار نظام دولتی در دوبی؛ از شاه و شاهزاده تا وزارتخانه‌ها

امارات متحده عربی از کشورهای پادشاهی خاورمیانه به‌حساب می‌آید که در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده است. این کشور به دلیل ثبات و رشد بی‌نظیر اقتصادی، تجارت گسترده و زیرساخت‌های مدرن، در سال‌های اخیر به قطب تجارت در جهان تبدیل شده و به عنوان مقصد شگفت‌انگیز گردشگران و توریست‌های سراسر دنیا شناخته می‌شود. دبی از بزرگترین و مهمترین شهرهای امارات بوده که در حال حاضر بعد از ابوظبی به عنوان پایتخت سیاسی کشور محسوب می‌شود. دبی در سال 1833 میلادی توسط شیخ بن بطی بن سهیل آل مکتوم از توابع مشایخ ابوظبی جدا گردید و به شهر مجزا تبدیل شد. این شهر با توجه به جایگاه جغرافیایی ویژه و بندری بودن برای کشور امارات بسیار حائز اهمیت است. امروزه شهر دبی امارات از مناطق بازرگانی مهم و حیاتی در منطقه به‌شمار می‌آید. ساختار نظام دولتی در دوبی به صورت پادشاهی از شاه و شاهزاده تا وزاتخانه‌ها تشکیل شده است که از آن به عنوان یکی از 7 شیخ نشین امارت نام برده می‌شود. حال بسیاری از افراد و علاقه‌مندان به مسائل دولتی و سیاسی این سوال را در ذهن دارند که ساختار نظام دولتی در دوبی چگونه است؟ در اینجا تلاش خواهیم کرد تا به تاریخچه تاسیس شهر دبی و ساختار نظام دولتی در دوبی بپردازیم؛ بنابراین توصیه می‌کنیم مطالعه این مطلب را از دست ندهید.

تاریخچه شهر دبی امارات

شهر دبی یکی از 7 شیخ نشین کشور امارات متحده عربی به‌شمار می‌آید که تا قبل از سال 1833 میلادی به عنوان دهکده‌ای از توابع مشایخ ابوظبی بوده است. شیخ بن بطی بن سهیل آل مکتوم به همراه حدود 800 نفر از خویشاوندان، وابستگان، دوستان و همراهان خود از امارت ابوظبی به این دهکده کوچ کرده و دوران حکمرانی و تاسیس شیخ نشین دبی را آغاز کردند. دبی مدرن و پیشرفته بین سال‌های 1958 تا 1990 میلادی و تحت حاکمیت شیخ راشد بن سعید آل مکتوم شکل گرفت و در سالیان اخیر به یک مرکز بازرگانی برای داد و ستد ایران و هند و پل ارتباطی میان آفریقا و آسیای شرقی میانه تبدیل شده است. در حال حاضر امارت شیخ نشین دبی با امکانات و تجهیزات پیشرفته در بخش‌های مختلف به مکانی مطمئن برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده و در سراسر جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در راس ساختار نظام دولتی در دوبی، حاکم و جانشین قرار دارد.

فرمانروایان آل مکتوم حکام امارت دبی 

بنیانگذار شیخ نشین دبی، خانواده آل مکتوم بوده‌اند که تا به امروز هم بر این شهر حکومت می‌کنند. دبی تا سال 1990 میلادی به عنوان یک روستا و مرکز شهرستان محسوب می‌شده است و به مرور زمان در سال‌های اخیر با پیشرفت در زمینه‌های مختلف و افزایش جمعیت، به شهری پیشرفته و قطب تجاری و گردشگری منطقه تبدیل شده است و در حال حاضر ساختار نظام دولتی در دوبی برای اداره کشور برقرار شده است. از فرمانروایان و موسسان آل مکتوم حکام امارت دبی باید به اشخاص زیر اشاره کرد:  

• مکتوم بن بطی آل مکتوم (۱۸۳۳– ۱۸۵۲ میلادی)
• سعید بن بطی آل مکتوم (۱۸۵۲–۱۸۵۹ میلادی)
• حشر بن مکتوم آل مکتوم (۱۸۵۹–۱۸۸۶ میلادی)
• راشد بن مکتوم آل مکتوم (۱۸۸۶– ۱۸۹۴ میلادی)
• مکتوم بن حشر آل مکتوم (1894– 1906 میلادی)
• بطی بن سهیل آل مکتوم (1906_1912 میلادی)  
• سعید بن مکتوم آل مکتوم (1912_1929 میلادی)
• راشد بن سعید آل مکتوم (1958_1990 میلادی)
• مکتوم بن راشد آل مکتوم (1990_2006 میلادی)
• محمد بن راشد آل مکتوم (2006_ تا امروز)

نوع حکومت و نظام دولتی- سیاسی شهر دبی امارات

ساختار نظام دولتی در دوبی به صورت پادشاهی بوده و از شاه و شاهزاده تا وزارتخانه‌های مختلف تشکیل شده است. دولت دبی در چهارچوب سلطنت مشروطه عمل کرده و از سال 1212 هجری شمسی (1833 میلادی) توسط خاندان آل مکتوم تاسیس شده و اداره می‌شود. در حال حاضر شیخ محمد بن راشد آل مکتوم به عنوان پادشاه و حاکم شیخ نشین دبی شناخته می‌شود که به عنوان نائب رییس پادشاه امارات، نخست وزیر و رییس مجلس وزیران کشور امارات متحده عربی هم محسوب می‌شود. نایب حاکم و شاهزاده شهر دبی امارات، شیخ حمدان بن راشد آل مکتوم است. شهرداری شهر دبی در سال 1954 میلادی توسط حاکم وقت آن زمان، راشد بن سعید آل مکتوم برای برنامه ریزی شهری، ارائه خدمات شهری و نگهداری از امکانات محلی راه‌اندازی شد. در حال حاضر شیخ حمدان بن راشد آل مکتوم، ریاست شهرداری را برعهده دارد که بر کل سازمان‌های کشور از جمله وزارت دارایی، وزارت راه و شهرسازی، برنامه ریزی و بررسی محیط زیست (بهداشت شهر و زیرساخت‌های فاضلاب) و وزارت بهداشت کشور نظارت کامل را دارد. 

همچنین ساختار نظام دولتی در دوبی شامل نیروی امنیتی و پلیس شهر دبی بوده که در سال 1956 میلادی در نایف تاسیس شده است تا نظم و قانون را در سراسر شهر اجرا کند. شخص شیخ محمد بن راشد آل مکتوم به عنوان حاکم و پادشاه فعلی شیخ نشین دبی، مسئول مستقیم پلیس دبی بوده و این نیرو تحت فرمان مستقیم شیخ محمد بن راشد است. لازم به ذکر است که ساختار نظام دولتی در دوبی به‌گونه‌ای است که شیخ نشین‌های دبی در کنار راس الخیمه تنها شهرهای کشور امارات متحده عربی به‌حساب می‌آیند که دستگاه قضایی آن‌ها با دستگاه قضایی فدرال کشور امارات متحده مطابقت ندارند.

آشنایی با هیئت دولت امارت متحده عربی 

در سال‌های اخیر کشور امارات متحده عربی با توسعه نظامی، اقتصادی، سیاسی و روابط گسترده بین‌المللی به یکی از مهمترین قطب‌های منطقه خاورمیانه تبدیل شده است که تحت حاکمیت شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان قرار دارد. به‌طور کلی هیئت دولت امارات متحده عربی یا مجلس وزراء امارات شامل تشکیلات زیر است:

• رییس کشور (شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان)
• نخست وزیر (شیخ محمد بن راشد آل مکتوم)
• نایب نخست وزیر (منصور بن زاید آل نهیان)
• وزارت دارایی
• وزارت کشور
• وزارت خارجه
• وزارت علوم 
• وزارت بازرگانی خارجی
• وزیر امور هیئت دولت
• وزارت نیرو
• وزارت اقتصاد و صنعت
• وزارت امور اجتماعی
• وزارت آموزش و پرورش
• وزارت بهداشت
• وزارت فرهنگ
• وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
• وزارت دادگستری
• وزارت کشور در امور دارایی
• وزارت کشور در امور هوش مصنوعی
• وزارت محیط زیست

جمع‌بندی

شهر دبی امارات متحده عربی از مهمترین شهرهای تجاری و بازرگانی منطقه خاورمیانه به‌شمار می‌آید که در سال 1833 میلادی توسط شیخ بن بطی بن سهیل آل مکتوم به عنوان یک شیخ نشین پایه‌گذاری شده است و تا به امروز زیر نظر خانواده آل مکتوم حکومت می‌شود. در حال حاضر حاکم دبی، شیخ محمد بن راشد آل مکتوم بوده که منصب‌هایی چون نایب رییس پادشاه امارات، نخست وزیر و رییس مجلس وزیران کشور امارات متحده عربی را برعهده دارد و شیخ حمدان بن راشد آل مکتوم به عنوان نایب حاکم و شاهزاده دبی شناخته می‌شود. ساختار نظام دولتی در دوبی زیر نظر حاکم و نایب حاکم فعالیت داشته و دستگاه قضایی این شهر هیچ تطابقی با دستگاه قضایی فدرال کشور امارات متحده عربی ندارد.